Równość zawodowa napędza wzrost
Na początku lat 60. wybory zawodowe w Stanach Zjednoczonych były silnie ograniczone przez płeć i rasę. Przykładowo, w 1960 roku aż 94% lekarzy i prawników stanowili biali mężczyźni. Do 2010 roku ich udział w tych zawodach spadł do 62%, a znaczna część tych stanowisk została zajęta przez kobiety oraz osoby czarnoskóre. Jaki był wpływ tych zmian na wyniki gospodarcze USA?
Na to pytanie starają się odpowiedzieć ekonomiści Chang-Tai Hsieh, Erik Hurst (obaj Uniwersytet Chicagowski), Charles Jones i Peter Klenow (obaj Uniwersytet Stanforda). Badają oni wpływ zmian społecznych na wzrost gospodarczy Stanów Zjednoczonych od 1960 do 2010 roku. Autorzy pracy korzystają z modelu teoretycznego, który jest dopasowany do wniosków z analizy empirycznej. Ich analiza danych z American Community Survey (ACS) unaocznia zmiany w strukturze zawodowej w USA w latach 1960-2010. Z danych wynika, że kobiety i czarnoskórzy mężczyźni zyskali większy dostęp do zawodów które w przeszłości były zdominowane przez białych mężczyzn. Autorzy zauważają, że jeśli ludzie są obdarzeni zdolnościami w taki sam sposób w czasie, poprawa ich wykorzystania poprzez bardziej optymalną strukturę zawodową, powinna była przełożyć się na szybszy rozwój gospodarczy.
Jakie mogły być przyczyny zmiany struktury zawodowej? Autorzy wskazują na dwie grupy czynników. Pierwsza to bariery na rynku pracy. Chodzi tu o czynniki które sprawiają, że ludzie nie mogą pracować w zawodzie, do którego mają najlepsze predyspozycje. Wśród nich jest np. dyskryminacja na rynku pracy. Są to sytuacje w których osoba nie otrzymuje zatrudnienia proporcjonalnego do kwalifikacji. Inna forma barier to przeszkody w formacji kapitału ludzkiego. W przeszłości uprzedzenia płciowe i rasowe oraz różnice społeczne, wpływały na dostęp do edukacji i rozwój kapitału ludzkiego u dzieci. Jako drugą grupę czynników autorzy wskazują również na wpływ norm społecznych i preferencji. W latach 60. ograniczały one dostęp kobiet i czarnoskórych mężczyzn do zawodów wymagających wysokich kwalifikacji, np. związane z pracą kobiet w domu. Dane wskazują, że spadek barier na rynku pracy odpowiadał za zmianę struktury zawodowej w większym stopniu niż zmiana norm społecznych i preferencji zawodowych.
Wyniki z analizy autorów sugerują, że poprawa wykorzystania zdolności ludzi przyniosła znaczące korzyści ekonomiczne. Dzięki spadkowi barier na rynku pracy, więcej kobiet i Afroamerykanów mogło realizować swój potencjał, co przyczyniło się do wzrostu produktywności. Według szacunków autorów, zmiany te wyjaśniają aż 41% wzrostu gospodarczego per capita w latach 1960-2010. Autorzy pokazują również, że zmniejszenie ograniczeń w rozwoju kapitału ludzkiego miało znacznie większy wpływ na wzrost gospodarczy niż spadek dyskryminacji na rynku pracy.
Autorzy przeprowadzili symulacje, aby zbadać, w jakim stopniu wzrost gospodarczy mógłby być jeszcze większy, gdyby bariery zostały całkowicie wyeliminowane. Ustalili, że w takim scenariuszu PKB per capita mogłoby zwiększyć się o dodatkowe 9,9%. Jednak większość wzrostu wynikającego z poprawa wykorzystania zdolności ludzi miała miejsce między 1970 a 2000 rokiem, co oznacza, że potencjalne korzyści ze zmniejszenia obecnych barier będą prawdopodobnie mniejsze niż w przeszłości.
Wnioski z pracy Hsieha i współautorów podkreślają znaczenie równych szans na rynku pracy dla długoterminowego wzrostu gospodarczego. Polityka skierowana na równość zawodową poprzez zmniejszanie dyskryminacji i umożliwianie lepszego zagospodarowanie pracowników może przynieść wymierne korzyści ekonomiczne na poziomie makroekonomicznym. Autorzy wskazują na potrzebę dalszego zmniejszania barier zawodowych, aby w pełni wykorzystać potencjał ludzi. Autorzy sugerują, że działania polityczne skierowane na eliminację tych barier mogą przyczynić się do dalszego wzrostu gospodarczego, chociaż przewidują, że skala wpływu może być mniejsza niż w przeszłości.