Podcast GRAPE | Od socjalizmu do kapitalizmu: jak pamiętamy prywatyzację?
Czy ktokolwiek w Polsce wspomina pozytywnie transformację gospodarczą po 1989 roku? Odpowiedzi szukamy z Joanną Wawrzyniak (Uniwersytet Warszawski) w najnowszym odcinku podcastu GRAPE | Tłoczone z danych. Zapraszają: Patrycja Maciejewicz (Gazeta Wyborcza, Wyborcza.biz) i Joanna Tyrowicz (GRAPE). Premiera: 24 października.
Opis odcinka:
Jak zapamiętaliśmy okres polskiej transformacji gospodarczej po 1989 roku? Czy był to powrót do normalności? Szansa na rozwinięcie skrzydeł? Jak byli pracownicy prywatyzowanych przedsiębiorstw zapamiętali ten czas? Uważają, że żyje im się dziś lepiej? A może oceniają prywatyzację jako wielką katastrofę? Ktokolwiek w ogóle wspomina transformację pozytywnie? Czy w naszej opinii transformacja gospodarcza dokonywała się za szybko? Zagraniczni inwestorzy przyjechali, wykupili, zwolnili i zamknęli? Jak ich przyjmowaliśmy? Mieliśmy kompleks prowincjonalności? Jak wspominamy koreańskich inwestorów, a jak francuskich? Naprawdę wystarczyło znać angielski, żeby dostać pracę i podwyżkę w prywatyzowanych przedsiębiorstwach? Dlaczego pracownicy prywatyzowanych przedsiębiorstw źle wspominamy znających języki obce ekspatów zatrudnianych w prywatyzowanych przedsiębiorstwach? Po co pan Konstanty nauczył się naprawiać włoskie maszyny w zakładach Wedla i jak pomogło to przedsiębiorstwu? Co zobaczył dyrektor FSO w japońskiej fabryce? Jak kolorowa pościel zbankrutowała państwowy zakład?
Co wiemy o polskiej transformacji? Czego nie było widać z Warszawy? Co się działo z prywatyzowanymi fabrykami? Gdzie się podziały archiwa państwowych przedsiębiorstw? Kto zbierał dane o prywatyzowanych zakładach i dlaczego nie Ministerstwo Przekształceń Własnościowych? Dlaczego nie wiemy, co wydarzyło się z niektórymi państwowymi kopalniami czy mleczarniami? Dlaczego część zwalnianych pracowników bunkrowała dokumentacje w swojej piwnicy? Jak zmienia się nasz stosunek do transformacji gospodarczej? Jak ewoluują nasze oceny? Od czego są zależne? Jak na nie wpływa aktualna sytuacja ekonomiczna? Co zmieniło wejście Polski do Unii Europejskiej? Czy pamięć transformacji może się jeszcze zmienić? Inaczej będą o niej mówić następne pokolenia?
Gość: Joanna Wawrzyniak
Joanna jest socjolożką i historyczką specjalizującą się w procesach pamięci w Europie Środkowo-Wschodniej. Kieruje Centrum Badań nad Pamięcią Społeczną przy Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Obecnie prowadzi badania nad pamięcią socjalizmu, transformacji neoliberalnej oraz deindustrializacji w Polsce, a także współtworzy projekty dotyczące dziedzictwa kulturowego i procesów pamięci w Europie Wschodniej, Zachodniej oraz Azji Wschodniej i Południowej. Posiada wieloletnie doświadczenie w historii mówionej i badaniach muzealnych. Jest współredaktorką tomu „Memory and Change in Europe: Eastern Perspectives”, współautorką książek „The Enemy on Display: The Second World War in Eastern European Museums” oraz „Veterans, Victims and Memory: The Politics of the Second World War in Communist Poland”. Jej współautorska publikacja „Cięcia. Mówiona historia transformacji” (Wyd. Krytyka Polityczna, 2020) otrzymała nagrodę tygodnika POLITYKA dla najlepszej książki historycznej roku 2020.
Posłuchaj:
Najnowszy odcinek naszego podcastu GRAPE | Tłoczone z danych jest do odsłuchania wszędzie tam, gdzie słuchacie Państwo swoich ulubionych podcastów, w tym w serwisach: Spotify | Apple | YouTube.
Czasówka:
- 0:00 Transformacja gospodarcza Polski
- 0:35 Pamięć o polskiej transformacji
- 3:47 Przemiany gospodarcze w Polsce
- 7:37 Narracje o prywatyzacji
- 11:40 Prywatyzacja pracowników
- 17:17 Katastrofa polskiej transformacji
- 24:47 Fabryka FSO na Żeraniu
- 34:45 Opcje walutowe ważniejsze niż prywatyzacja
- 35:10 Zwolnienia pracowników
- 37:47 Czego nie wiemy o transformacji?
- 43:39 Mit Edwarda Gierka
- 47:39 Zyski i straty prywatyzacji
- 58:33 Ewolucja pamięci o polskiej transformacji
- 1:05:18 Liczba odcinka / Outro
ℹ️ Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznawanych przez Ministerstwo Nauki w ramach Programu Społeczna odpowiedzialność nauki II.